2.1 Los tiempos verbales de la voz pasiva
A. FORMACIÓN DE LOS TIEMPOS EN VOZ PASIVA
- Tiempos del tema de presente
En latín los tiempos del tema de presente de la voz pasiva se forman cambiando simplemente las desinencias personales activas por unas desinencias propias de la voz pasiva. Estas desinencias son las siguientes:
Desinencias activas | Desinencias pasivas | ||
Singular | 1ª persona | o / m | or / r |
2ª | s | ris (re) | |
3ª | t | tur |
|
Plural | 1ª persona | mus | mur |
2ª | tis | mini |
|
3ª | nt | ntur |
Por tanto, si queremos formar la 3ª persona del singular del imperfecto de indicativo del verbo amo-are, debemos seguir los siguientes pasos: tema de presente (ama-) + morfema -ba-: amaba-; a ello añadimos las desinencias activas (t) o pasivas (tur) dependiendo de la voz que estamos conjugando: amabat (amaba) /amabatur (era amado).
Las desinencias de imperativo presente pasivo son las siguientes:
Desinencias activas |
Desinencias pasivas | |
2ª persona singular | Ø | re |
2ª persona plural | te | mini |
El infinitivo presente pasivo se forma añadiendo la desinencia -ri en los verbos de la 1ª, 2ª y 4ª conjugación y la desinencia -i para 3ª y 3ª mixta: amari, haberi, dici, capi, audiri (ser amado, ser tenido...).
Para traducir un verbo en voz pasiva sólo es necesario traducir el verbo copulativo "ser" en el tiempo en el que aparezca el verbo conjugado y le añadimos el participio. Por ejemplo: amabatur (imperfecto de indicativo pasivo): era (imperfecto de indicativo de "ser") amado (participio de "amar"); ducerentur (imperfecto de subjuntivo pasivo): fueran o fuesen (imperfecto de subjuntivo de "ser") conducidos (participio de "conducir").
![]() |
Teatro romano de Leptis Magna |

Importante
Aquí tienes un cuadro donde aparece conjugado un verbo de cada conjugación en todos los tiempos de voz pasiva del tema de presente. En la segunda persona del singular hemos elegido la desinencia -ris por ser de uso más frecuente que -re. Recuerda que el verbo copulativo no tiene voz pasiva. Hemos subrayado la sílaba acentuada para que hagas una correcta pronunciación.
|
INDICATIVO |
SUBJUNTIVO |
|||
|
Presente |
Imperfecto |
Futuro |
Presente |
Imperfecto |
1ª conj.
amo-are-
avi-atum |
amor
amaris
amatur
amamur
amamini
amantur
(soy amado) |
amabar
amabaris
amabatur
amabamur
amabamini
amabantur
|
amabor
amaberis1
amabitur
amabimur
amabimini
amabuntur
(seré amado) |
amer
ameris
ametur
amemur
amemini
amentur
(sea amado) |
amarer
amareris
amaretur
amaremur
amaremini
amarentur
(fuera o fuese amado) |
2ª conj.
habeo-ere-
habui-
habitum |
habeor
haberis
habetur
habemur
habemini
habentur
(soy tenido) |
habebar
habebaris
habebatur
habebamur
habebamini
habebantur
(era tenido) |
habebor
habeberis1
habebitur
habebimur
habebimini
habebuntur |
habear
habearis
habeatur
habeamur
habeamini
habeantur
(sea tenido) |
haberer
habereris
haberetur
haberemur
haberemini
haberentur
(fuera o fuese |
3ª conj.
duco-ere-
duxi-
ductum
|
ducor duceris1
ducitur
ducimur
ducimini
ducuntur
(soy conducido) |
ducebar
ducebaris
ducebatur
ducebamur
ducebamini
ducebantur
(era conducido) |
ducar
duceris
ducetur
ducemur
ducemini
ducentur
(seré conducido) |
ducar
ducaris
ducatur
ducamur
ducamini
ducantur
(sea conducido) |
ducerer1
ducereris
duceretur
duceremur
duceremini
ducerentur
(fuera o fuese conducido)
|
3ª mixta
capio-ere-
cepi-
captum
|
capior
caperis1
capitur
capimur
capimini
capiuntur
(soy cogido) |
capiebar
capiebaris
capiebatur
capiebamur
capiebamini
capiebantur
(era cogido) |
capiar
capieris
capietur
capiemur
capiemini
capientur
(seré cogido) |
capiar
capiaris
capiatur
capiamur
capiamini
capiantur
(sea cogido) |
caperer1
capereris
caperetur
caperemur
caperemini
caperentur
(fuera o fuese cogido)
|
4º conj.
audio-ire-
ivi-itum |
audior
audiris
auditur
audimur
audimini
audiuntur
(soy oído) |
audiebar
audiebaris
audiebatur
audiebamur
audiebamini
audiebantur
(era oído) |
audiar
audieris
audietur
audiemur
audiemini
audientur
(seré oído) |
audiar
audiaris
audiatur
audiamur
audiamini
audiantur
(sea oído) |
audirer
audireris
audiretur
audiremur
audiremini
audirentur |
IMPERATIVO PRESENTE PASIVO |
|||||
|
|
|
|
|
|
2ª pl |
amare amamini (se amado,
sed amados) |
habere
habemini (se tenido, sed tenidos) |
ducere1
ducimini (se conducido, sed conducidos)
|
capere1
capimini
(se cogido, sed cogidos) |
audire
audimini
(se oído, sed oídos) |
INFINITIVO PRESENTE PASIVO |
||||
1ª conj. |
2ª conj. |
3ª conj. |
3ª mixta | 4ª conj. |
amari
|
haberi
|
duci
(ser conducido) |
capi
|
audiri
|
Observaciones
1: En latín cuando la vocal "-i" breve va seguida de -"r" pasa a -"e". Este cambio fonético lo puedes apreciar en la segunda persona del singular (cuya desinencia es -ris) en estas formas: las que usan una vocal de unión -i (presente de la 3ª conjugación: duceris); los verbos de la 3ª mixta porque la -i de la raíz es breve (caperis); en el futuro imperfecto de verbos de la 1ª y 2ª conjugación (amaberis, habeberis); en la 2ª persona singular del imperativo (ducere, capere). Es el mismo fenómeno fonético por el que en imperfecto de subjuntivo la desinencia -re provoca el cambio de la vocal de unión en la 3ª conjugación (ducerer, ducereris...) y el cambio de la vocal de la raíz en los verbos de la 3ª mixta (capererer, capereris...). Estas formas aparecen en el cuadro con un "1".

AV - Actividad de Espacios en Blanco
- Tiempos del tema de perfecto
Para los tiempos de perfecto (pretérito perfecto, pluscuamperfecto, futuro perfecto de indicativo y pretérito perfecto y pluscuamperfecto de subjuntivo) el latín utiliza una formación perifrástica, semejante a la nuestra: el verbo copulativo seguido del participio de perfecto del verbo que conjugamos. Por ejemplo: relictae sunt (fueron abandonadas). Veamos cómo formamos el participio de perfecto de un verbo y los tiempos del verbo copulativo que se usan.
♦ El participio de perfecto de un verbo, como en castellano, es un adjetivo que se forma con el tema de supino del verbo, al que se le añaden las desinencias de los adjetivos declinados por la 1ª y 2ª (-us -a -um). Recuerda que el tema de supino de un verbo, cualquiera que sea su conjugación, se obtiene de la última forma del enunciado del verbo que acaba en -um, quitándole dicha terminación (tema de supino del verbo amo are avi amatum: a la forma del supino amatum, le quitamos la desinencia -um: amat- ). Fíjate en los siguientes ejemplos:
Verbo |
Partcipio de perfecto tema de supino + us-a-um |
amo-are-avi-amatum, amar | amatus-a-um, amado |
habeo-ere-ui-habitum, tener | habitus-a-um, tenido |
duco-ere-duxi-ductum, conducir | ductus-a-um, conducido |
capio-ere-cepi-captum, coger | captus-a-um, cogido |
audio-ire-ivi-auditum, oír |
auditus-a-um, oído |
El tema de supino latino siempre termina en -t- o en -s-; esto te ayudará a reconocer y distinguir las formas de participio de un verbo: delante de la desinencia de caso por la 1ª y 2ª declinación tenemos siempre una -t- o una -s-: praemissae, datum, revocati, acta, captus...
Para buscar en el diccionario un verbo del que aparece en el texto un participio, debes poner la forma en nominativo masculino singular (terminación -us), pues es la que aparece en los diccionarios. Por ejemplo, nos encontramos el participio missae; primero ponemos la forma del nominativo masculino singular : missus y lo buscamos en el diccionario. Encontramos que nos pone: missus -a -um: p.p. (participio de perfecto) de mitto. Ya podemos buscar el verbo en el diccionario: mitto.
♦ Para formar los distintos tiempos del tema de perfecto usamos la misma forma de participio y añadimos los distintos tiempos del tema de presente del verbo copulativo. Así tenemos:
Para formar el tiempo |
Usamos el tiempo del verbo sum |
pretérito perfecto de indicativo pretérito pluscuamperfecto de indicativo futuro perfecto de indicativo Pretérito perfecto de subjuntivo Pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo |
Presente de indicativo Imperfecto de indicativo Futuro imperfecto de indicativo Presente de subjuntivo Imperfecto de subjuntivo |
En los tiempos de pasiva el participio aparece en nominativo y en el mismo género y número que el sustantivo sujeto. Fíjate en estas oraciones:
1. Legiones praemissae erant.... Las legiones habían sido enviadas por delante...
2. Signum datum est. La señal fue dada.
Legiones es nominativo femenino plural y el participio praemissae aparece en nominativo femenino plural (terminación -ae por la 1ª declinación); signum es un nominativo neutro singular y el participio datum aparece en nominativo neutro singular (terminación -um por la 2ª declinación).
![]() |
![]() |
Aunque los edificios del teatro griego y del romano son muy parecidos, podemos ver sus diferencias en estas dos imágenes: la orquestra, dedicada al coro, es circular en el teatro griego frente a la semicircular del teatro romano; los romanos dotan al edificio de un escenario fijo (frons scenae), frente al griego que no lo poseía; las gradas del teatro griego solían descansar en las faldas de una montaña, que le daba la inclinación adecuada; los romanos pudieron construir sus teatros en cualquier sitio pues los diseñaron con un sistema de bóvedas y pasillos subterráneos sobre los que se edificaban las gradas. De ahí la posibilidad de construir las grandes puertas o vomitoria para acceder a las gradas que encontramos en el teatro romano. | |
Teatro griego de Epidauro |
Maqueta del teatro romano de Cartagena Imagen de DaniJR en Wikimedia. Dominio público |

Importante
- Tiempos del tema de perfecto
Modo indicativo |
|||
Pret. perfecto |
Pret. pluscuamperfecto |
Futuro perfecto | |
1ª conj. amo-are -avi-amatum |
amatus-a-um sum amatus-a-um es amatus-a-um est amati-ae-a sumus amati-ae-a estis amati-ae-a sunt (fui amado, he sido amado) |
amatus -a-um eram amatus-a-um eras amatus-a-um erat amati-ae-a eramus amati-ae-a eratis amati-ae-a erant
(había sido amado) |
amatus-a-um ero amatus-a-um eris amatus-a-um erit amati-ae-a erimus amati-ae-a eritis amati-ae-a erunt
|
2ª conj. habeo-ere habui-habitum |
habitus-a-um sum habitus-a-um es habitus-a-um est habiti-ae-a sumus habiti-ae-a estis habiti-ae-a sunt (fui tenido, he sido tenido) |
habitus-a-um eram habitus-a-um eras habitus-a-um erat habiti-ae-a eramus habiti-ae-a eratis habiti-ae-a erant
(había sido tenido) |
habitus-um ero habitus-a-um eris habitus-a-um erit habiti-ae-a erimus habiti-ae-a eritis habiti-ae-a erunt
|
3ª conj. duco-ere- uixi-ductum |
ductus-a-um sum ductus-a-um es ductus-a-um est ducti-ae-a sumus ducti-ae-a estis ducti-ae-a sunt (fui conducido, he sido conducido) |
ductus-a-um eram
ductus-a-um eras ductus-a-um erat ducti-ae-a eramus ducti-ae-a eratis ducti-ae-a erant
(había sido conducido) |
ductus-a-um ero ductus-a-um eris ductus-a-um erit ducti-ae-a erimus ducti-ae-a eritis ducti-ae-a erunt
(habré sido conducido) |
3ª mixta capio-ere cepi-captum
|
captus-a-um sum captus-a-um es captus-a-um est capti-ae-a sumus capti-ae-a estis capti-ae-a sunt (fui cogido, he sido cogido) |
captus-a-um eram captus-a-um eras captus-a-um erat capti-ae-a eramus capti-ae-a eratis capti-ae-a erant
(había sido cogido) |
captus-a-um ero captus-a-um eris captus-a-um erit capti-ae-a erimus capti-ae-a eritis capti-ae-a erunt
|
4ª conj. audio-ire audivi-auditum |
auditus-a-um sum auditus-a-um es auditus-a-um est auditi-ae-a sumus auditi-ae-a estis auditi-ae-a sunt (fui oído, he sido oído) |
auditus-a-um eram auditus-a-um eras auditus-a-um erat auditi-ae-a eramus auditi-ae-a eratis auditi-ae-a erant
|
auditus-a-um ero auditus-a-um eris auditus-a-um erit auditi-ae-a erimus auditi-ae-a eritis auditi-ae-a erunt
|
Modo subjuntivo |
||
Pret. perfecto |
Pret. pluscuamperfecto | |
1ª conj. amo-are -avi-amatum |
amatus-a-um sim amatus-a-um sis amatus-a-um sit amati-ae-a simus amati-ae-a sitis amati-ae-a sint (haya sido amado) |
amatus -a-um essem amatus-a-um esses amatus-a-um esset amati-ae-a essemus amati-ae-a essetis amati-ae-a essent (hubiera/hubiese sido amado) |
2ª conj. habeo-ere habui-habitum |
habitus-a-um sim habitus-a-um sis habitus-a-um sit habiti-ae-a simus habiti-ae-a sitis habiti-ae-a sint (haya sido tenido) |
habitus-a-um essem habitus-a-um esses habitus-a-um esset habiti-ae-a essemus habiti-ae-a essetis habiti-ae-a essent (hubiera/hubiese sido tenido) |
3ª conj. duco-ere- duxi-ductum |
ductus-a-um sim ductus-a-um sis dictus-a-um sit ducti-ae-a simus ducti-ae-a sitis ducti-ae-a sint (haya sido conducido) |
ductus-a-um essem
ductus-a-um esses ductus-a-um esset ducti-ae-a essemus ducti-ae-a essetis ducti-ae-a essent (hubiera/hubiese sido conducido) |
3ª mixta capio-ere cepi-captum
|
captus-a-um sim captus-a-um sis captus-a-um sit capti-ae-a simus capti-ae-a sitis capti-ae-a sint (haya sido cogido) |
captus-a-um essem captus-a-um esses captus-a-um esset capti-ae-a essemus capti-ae-a essetis capti-ae-a essent (hubiera/hubiese sido cogido) |
4ª conj. audio-ire audivi-auditum |
auditus-a-um sim auditus-a-um sis auditus-a-um sit auditi-ae-a simus auditi-ae-a sitis auditi-ae-a sint (haya sido oído) |
auditus-a-um essem auditus-a-um esses auditus-a-um esset auditi-ae-a essemus auditi-ae-a essetis auditi-ae-a essent (hubiera/hubiese sido oído) |

AV - Actividad de Espacios en Blanco
Conjuga completos los tiempos y voces que se indican. Tradúcelos. Comprueba el resultado.

AV - Actividad de Espacios en Blanco
A continuación te ofrecemos una serie de verbos enunciados con su traducción. Debes rellenar los espacios en blanco con la traducción al castellano de las formas que se presentan de cada verbo. Fíjate bien en la conjugación del verbo y en la persona, número, tiempo y voz en que aparecen las formas verbales para traducirlas correctamente. Encontrarás tiempos del tema de presente y perfecto.

AV - Actividad de Espacios en Blanco
Te pedimos ahora que pongas en latín las siguientes formas verbales castellanas. Pueden estar en voz activa o pasiva. Para las formas de la voz pasiva de los tiempos de perfecto aparece entre paréntesis el género en el que debe ir el participio. Te enunciamos los verbos que se utilizan:
iacio-ere-ieci-iactum: lanzar
vulnero-are-avi-atum: herir
obtineo-ere-obtinui-obtentum: obtener
aperio-ire-ui-apertum: abrir
decerno-ere-decrevi-decretum: decretar, decidir